Άρθρον 41
Τακτικὰ δικαστήρια ἐν Ἁγίῳ Ὄρει συγκροτοῦσι, τὸ μὲν πρώτου βαθμοῦ ὁ Ἡγούμενος μετὰ τῆς Γεροντίας ἐν τοῖς κοινοβίοις καὶ ἡ Σύναξις τῶν προϊσταμένων ἐν τοῖς ἰδορρύθμοις, τὸ δὲ δευτέρου βαθμοῦ ἡ Ἱερὰ Κοινότης τοῦ Ἁγίου Ὄρους.
Άρθρον 42
Τῶν πρωτοβαθμίων δικαστηρίων προεδρεύει ἐν μὲν τοῖς κοινοβίοις ὁ Ἡγούμενος καὶ ἐν ἀπουσίᾳ αὐτοῦ ὁ ἀναπληρωτὴς αὐτοῦ, ἐν δὲ τοῖς ἰδιορρύθμοις ὁ πρῶτος τῇ τάξει προϊστάμενος καὶ ἐν ἀπουσίᾳ αὐτοῦ ὁ ἀμέσως μετὰ τοῦτον ἐρχόμενος τοιοῦτος· τοῦ δευτεροβαθμίου δικαστηρίου ὁ πρῶτος τῇ τάξει ἀντιπρόσωπος.
Άρθρον 43
Ἀνώτατον νομοθετικὸν καὶ δικαστικὸν σῶμα ἐν Ἁγίῳ Ὄρει εἶναι ἡ ἔκτακτος εἰκοσαμελὴς Σύναξις, ἀποτελουμένη ἐκ καθηγουμένων καὶ προϊσταμένων τῶν εἴκοσι ἱερῶν μονῶν, συνερχομένη αὐτοδικαίως καὶ προσκαλουμένη τυπικῶς ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος δὶς τοῦ ἔτους, ἤτοι τὴν 15ην ἡμέραν μετὰ τὸ Ἅγιον Πάσχα καὶ τὴν 20ην Αὐγούστου ἑκάστου ἔτους, ἀποκεκλεισμένων τοῦ νομοθετικοῦ τούτου σώματος τῶν τακτικῶν ἀντιπροσώπων. Διὰ δὲ τὰς πνευματικὰς ὑποθέσεις ἀνώτατον δικαστήριον εἶναι ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης μετὰ τῆς περὶ αὐτὸν Ἱερᾶς Συνόδου.
Άρθρον 44
Ὁ σκοπὸς τῶν ἐν Ἁγίῳ Ὄρει δικαστηρίων εἶναι ἡ ἐκδίκασις τῶν ἑκάστοτε ἀναφυομένων ἐν Ἁγίῳ Ὄρει ὁριακῶν ζητημάτων, ἡ φρούρησις τῆς μοναχικῆς πειθαρχίας καὶ ἡ τιμωρία τῶν ὑποπιπτόντων εἰς παράπτωμα μοναχῶν ἐν γένει τοῦ Ἁγίου Ὄρους.
Άρθρον 45
Τὸ ἀνώτατον τοῦ Ἁγίου Ὄρους νομοθετικὸν καὶ δικαστικὸν σῶμα πλὴν τῶν νομοθετικῶν αὐτοῦ ἀποφάσεων ἐκδικάζει καὶ τὰ ὁριακὰ τοῦ τόπου ζητήματα κατ᾿ ἔφεσιν καὶ αἱ ἀποφάσεις αὐτοῦ εἶναι ὁριστικαὶ καὶ ἀνέκκλητοι καὶ ὑποχρεωτικαὶ διὰ τὴν μειονοψηφίαν.
Άρθρον 46
Αἱ ὁριακαὶ διαφοραὶ μεταξὺ μονῆς τινος καὶ ἐξαρτήματος αὐτῆς ἢ μεταξὺ δύο ἐξαρτημάτων αὐτῆς ἐκδικάζονται πρωτοδίκως ἐν τῇ μονῇ αὐτῶν καὶ κατ᾿ ἔφεσιν εἰς τὴν Ἱερὰν Κοινότητα. Αἱ δὲ τοιαῦται διαφοραὶ μεταξὺ δύο μονῶν ἢ ἐξαρτημάτων δύο μονῶν ἐκδικάζονται πρωτοδίκως ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Συνάξεως. Καὶ οἱ μὲν ἀποφάσεις τῶν ἱερῶν μονῶν ἐφεσιβάλλονται εἰς τὴν Ἱερὰν Κοινότητα ἐντὸς 15 ἡμερῶν ἀπὸ τῆς γραπτῆς κοινοποιήσεως εἰς τὸν ἐνδιαφερόμενον διάδικον διὰ τῆς Ἱερᾶς Ἐπιστασίας, αἱ δὲ ἐφεσίβλητοι ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος ἐφεσιβάλλονται εἰς τὸ ἀνώτατον ἐτακτον δικαστικὸν σῶμα κατὰ τὴν ἀμέσεως πρώτην αὐτοῦ σύναξιν μετὰ τὴν ἔκδοσιν καὶ κοινοποίησιν τῆς ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος.
Άρθρον 47
Ἐπὶ ἐλαφρῶν παραπτωμάτων, ἐφ᾿ ὧν δὲν κρίνεται σκόπιμος ἡ εἰς τὰ δικαστήρια παραπομπὴ τοῦ πταίσαντος μοναχοῦ, δύναται ὁ ἡγούμενος μετὰ τῶν ἐπιτροπῶν ἐν τοῖς κοινοβίοις, οἱ ἐπίτροποι δὲ ἐν τοῖς ἰδιορρύθμοις νὰ ἐπιβάλλωσιν ἀμετακλήτως τὰς ποινάς: α) νουθεσίαν καὶ παρατήρησιν, β) ἐπίπληξιν κατ᾿ ἰδίαν, γ) στέρησιν τροφῆς πλὴν τοῦ ἄρτου μέχρις ἑπτὰ ἡμερῶν.
Άρθρον 48
Οὐδόλως δύναται νὰ μετάσχῃ ἓν μέλος τοῦ δικαστηρίου οὐδὲ νὰ παραστῇ εἰς τὴν συνεδρίασιν αὐτοῦ: α) ἂν εἶναι ὁ παθὼν (μηνυτὴς) ἐκ τοῦ ὑπὸ κρίσιν παραπτώματος καὶ β) ἂν εἶναι μέλος τοῦ δευτεροβαθμίου δικαστηρίου καὶ ἡ ὑπόθεσις ἀφορᾷ μοναχὸν τῆς μονῆς αὐτοῦ, οὐχὶ ὅμως καὶ μοναχοὺς ἐξαρτημάτων αὐτῆς.
Άρθρον 49
Αἱ ἐν ἄρθρ. 48 ὁριζόμεναι αἰτίαι, αἱ ἐπαγόμεναι ἀποκελισμὸν τοῦ δικαστοῦ ἰσχύουσι καὶ διὰ τὸ πρόσωπον τοῦ ἀνακριτοῦ ὡς ἔχοντος τὴν γνώμην αὐτοῦ γραπτῶς δεδηλωμένην ἥτις καὶ λαμβάνεται (Ἄρθρον 50) ὑποχρεωτικῶς ὑπ᾿ ὄψει ἐν τῇ ψηφοφορίᾳ.
Άρθρον 50
Τῶν ἑξαιρουμένων δικαστῶν δὲν εἶναι ἀναγκαία ἡ ἀναπλήρωσις ἐφ᾿ ὅσον τὰ ὑπολειπόμενα μέλη ἀριθμοῦσι τὰ 2/3 τῶν ὅλων μελῶν τοῦ δικαστηρίου. Ὀλιγώτερα τῶν 2/3 τοῦ ὅλου ἀριθμοῦ τῶν μελῶν δὲν δύνανται νὰ δικάσωσι ἐγκύρως.
Άρθρον 51
Ὑποπεσόντος μοναχοῦ τινος ἢ κληρικοῦ ἐν γένει μὴ ἁγιορείτου εἰς παράπτωμά τι ἐν Ἁγίῳ Ὄρει, ἐνεργοῦνται κατ᾿ αὐτοῦ αἱ σχετικαὶ ἀνακρίσεις παρὰ τοῦ δευτεροβαθμιου δικαστηρίου καὶ ὁ σχηματιζόμενος φάκελλος παραπέμπεται τῇ ἁρμοδίᾳ ἐκκλησιαστικῇ ἀρχῇ, ὑφ᾿ ἣν ὑπάγεται ὁ πταίσας, τῶν ἁγιορειτίκων δικαστηρίων θεωρουμένων ἀναρμοδίων διὰ τὴν ἐκδίκασιν ταύτην.
Άρθρον 52
Τῶν παραπτωμάτων, καθ᾿ ὧν ἀπειλεῖται ἡ ποινὴ τῆς καθαιρέσεως, ἁρμόδιον διὰ τὴν ἐκδίκασιν δικαστήριον εἶναι τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, εἰς ὃ παραπέμπεται ὑπὸ τοῦ δευτεροβαθμίου δικαστηρίου ἢ δικογραφία, σχηματιζομένη κατὰ τὰς γενικὰς τῆς διαδικασίας διατάξεις τοῦ παρόντος καταστατικοῦ χάρτου.
Άρθρον 53
Ἡ κατηγορία κατὰ μοναχοῦ τινος ἐμφανίζεται ἢ διὰ μηνύσεως τοῦ ἐκ τοῦ παραπτώματος παθόντος ἢ ἅλλου οἰουδήποτε προσώπου ἐγγράφως ἢ καὶ δι᾿ αὐτεπαγγέλτου ἀπαγγελίας αὐτῆς ὑπὸ τῶν μοναστηριακῶν ἀρχῶν, ἀλλὰ προφορικῶς.
Άρθρον 54
Ἡ κατὰ μοναχοῦ τινος μήνυσις ἡ ὑποβαλλομένη παρὰ προσώπων μὴ χριστιανῶν ἢ παρὰ αἱρετικῶν ἡ σχισματικῶν ἢ προκατεγνωσμένων διὰ βαρείας ποινῆς εἶναι ἀπαράδεκτος, ἐκτὸς ἂν τὰ πρόσωπα ταῦτα εἶναι τὰ παθόντα. Ὁμοίως ἀπαράδεκτος εἶναι καὶ πᾶσα ἀνωνύμως ἢ ψευδονύμως ὑποβαλλομένη μήνυσις. Ὁ μηνυτὴς ὀφείλει νὰ διατυποῖ λεπτομερῶς τὰ παραπτώματα τοῦ κατηγορουμένου καὶ προτείνῃ δύο τουλάχιστον μάρτυρας πρὸς βεβαίωσιν αὐτῶν.
Άρθρον 55
Γενομένης δεκτῆς μηνύσεώς τινος παραπέμπεται αὕτη ἐφ᾿ ὅσον δὲν πρόκειται περὶ ἐλαφροῦ παραπτώματος καθ᾿ οὗ ἀσκεῖται ἡ πειθαρχικὴ ἐξουσία κατὰ τὸ Ἄρθρον 47, εἴς τινα τῶν προϊσταμένων ἐν τοῖς πρωτοβαθμίοις ἢ τῶν ἀντιπροσώπων ἐν τῷ δευτεροβαθμίω μετὰ τῆς ἐντολῆς τῆς κατάρξεως τῆς διαδικασίας διὰ τῆς ἐνεργείας αὐστηρῶν καὶ λεπτομερῶν ἀνακρίσεων ἐγγράφων πάντοτε καὶ ἐπὶ παρουσία δύο μαρτύρων μοναχῶν.
Άρθρον 56
Πρῶτος εἰς ἐξέτασιν καλεῖται ὁ μηνυτὴς ὅπως βεβαιώσῃ τὴν μήνυσιν αὐτοῦ καὶ ἀναλάβῃ τὴν εὐθύνην τῶν συνεπειῶν ἀνυποστάτου μηνύσεως. Μετὰ τοῦτον ἀνακρίνονται οἱ προταθέντες ὑπὸ τοῦ μηνυτοῦ μάρτυρες τῆς κατηγορίας, ἐπακολουθεῖ τοῦ κατηγουμένου ἡ ἀπολογία καὶ τέλος τῶν ὑπ᾿ αὐτοῦ τυχὸν προτεινομένων μαρτύρων τῆς ὑπερασπίσεως ἡ ἐξέτασις.
Άρθρον 57
Περαιωθείσης τῆς κατὰ τὸ προηγούμενον ἄρθρον ἀνακρίσεως ὁ ἀνακριτὴς ὑποβάλλει τὸν φάκελλον τῆς σχηματισθείσης δικογραφίας μετ᾿ ἐκθέσεως περὶ τῶν προσωπικῶν αὐτοῦ ἀντιλήψεων, ἂς ἐμόρφωσε κατὰ τὴν διαδικασίαν τῆς ὑπὸ κρίσιν ὑποθέσεως εἰς τὸ διατάξαν τῆς ἀνακρίσεις δικαστήριον.
Άρθρον 58
Τὸ δικαστήριον, ὑποβληθείσης περαιωμένης δικογραφίας τινός, ἐπιλαμβάνεται ταύτης καὶ ἂν εὕρῃ αὐτὴν χρῄζουσαν συμπληρώσεώς τινος διατάσσει τὴν συμπλήρωσιν, ὑποδεικνύον καὶ τὰ ἐλλείποντα στοιχεῖα ἄλλως τάσσει ὡρισμένην ἡμέραν ἐκδικάσεως καθ᾿ ἣν προσκαλεῖται ἐγκαίρως καὶ ἐγγράφως ὁ κατηγορούμενος ὅπως ἐμφανισθῇ ἐνώπιον τοῦ δικαστηρίου πρὸς ἀπολογίαν. Ἡ ἐξακρίβωσις τῆς ἐγκαίρου προσκλήσεως τοῦ κατηγορουμένου στηρίζεται ἐπὶ ἀποδεικτικοῦ ἐπιδόσεως τοῦ κατηγορητηρίου ἐγγράφου, ἐν ᾧ διατυποῦνται ἡ δι᾿ ἣν προσκαλεῖται νὰ ἀπολογηθῇ κατηγορία καὶ συγχρόνως καὶ ὁ χρόνος ἀκριβῶς τῆς ἐμφανίσεως αὐτοῦ ἐνώπιον τοῦ δικαστηρίου.
Άρθρον 59
Παράστασις δι᾿ ἀντιπροσώπων ἢ πληρεξουσίου τοῦ κατηγορουμένου ἐνώπιον τοῦ ἀνακριτοῦ ἢ τοῦ δικαστηρίου δὲν ἐπιτρέπεται.
Άρθρον 60
Ἡ πρόσκλησις τῶν ἐκτὸς τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὑρισκομένων κατηγορουμένων γίνεται διὰ τῆς ἁρμοδίας Ἐκκλησιαστικῆς ἀρχῆς. Ἐν περιπτώσει δὲ ἀγνώστου διαμονῆς αὐτοῦ ἡ πρόσκλησις κοινοποιεῖται τῇ εἰς ἣν ἀνήκει μονῇ καὶ μετὰ πάροδον δύο μηνῶν ἀπὸ τῆς κοινοποιήσεως, ὁπότε θεωρεῖται ὡς νομίμως καὶ ἐγκύρως κοινοποιηθεῖσα τῷ κατηγορουμένῳ ἡ πρόσκλησις δύναται νὰ χωρήσῃ τὸ δικαστήριον εἰς τὴν ἐκδίκασιν τῆς ὑποθέσεως καὶ ἀποφασίσῃ ἐγκύρως.
Άρθρον 61
Ἐμφανισθέντος τοῦ κατηγουμένου ἐνώπιον τοῦ δικαστηρίου κατὰ ταχθεῖσαν δικάσιμον ἡμέραν μετὰ τὴν βεβαίωσιν τῆς ταυτότητος αὐτοῦ ἀναγινώσκεται τὸ κατηγορητήριον ἔγγραφον, αἱ μαρτυριακαὶ καταθέσεις καὶ τὰ λοιπὰ σχετικὰ ἔγγραφα καὶ καλεῖται ἀκολούθως εἰς ἀπολογίαν ὁ κατηγορούμενος, ὅστις πρὸς τῇ προφορικῇ ἀπολογίᾳ δύναται νὰ καταθέσῃ καὶ ἔγγραφον τοιαύτην.
Άρθρον 62
Ὁ κατηγορούμενος, μὴ δυνάμενος νὰ παρίσταται κατὰ τὴν ἐξέτασιν τῶν μαρτύρων, δικαιοῦται πρὶν ἀπολογηθῇ ἐνώπιον τοῦ ἀνακριτοῦ ἢ τοῦ δικαστηρίου, νὰ αἰτήσηται καὶ λάβῃ γνῶσιν ὅλης τῆς δικογραφίας ὅπως δυνηθῇ καὶ ἀποκρούσῃ ὅλα τὰ σημεῖα τῆς κατηγορίας αὐτοῦ.
Άρθρον 63
Μάρτυρες δὲν δύνανται νὰ χρησιμεύσωσιν ἐνώπιον ἁγιορειτικοῦ δικαστηρίου: α) οἱ μὴ χριστιανοὶ ἢ μὴ ὀρθόδοξοι ἢ σχισματικοί, β) οἱ ἐπὶ ψευδορκίᾳ ὑπὸ δικαστηρίου τινὸς καταδικασθέντες, γ) οἱ πενυματικοὶ πρὸς ὅ,τι γνωρίζουσιν ἐκ τῆς ἐξομολογήσεως, δ) οἱ μήπω συμπληρώσαντες τὸ 14ον ἔτος τῆς ἡλικίας τῶν καὶ ε) οἱ διὰ βαρείας ποινῆς προκατεγνωσμένοι.
Άρθρον 64
Ἡ ἐμφάνισις τῶν μαρτύρων ἐνώπιον τοῦ ἀνακριτοῦ, γινομένη πάντοτε διὰ τῆς Κυριάρχου αὐτῶν Μονῆς, εἶναι ὑποχρεωτική. Πρὸς τοῦτο καλεῖται ὁ μάρτυς δι᾿ ἐγγράφου κλήσεως τοῦ ἀνακριτοῦ, ὁριζούσης αὐτῷ τὸν τόπον, τὴν ἡμέραν, τὴν ὥραν, καὶ τὸν σκοπὸν τῆς ἐμφανίσεως αὐτοῦ καὶ ἐπιδιδομένης ἐπὶ ἀποδεικτικῷ ἐγγράφω. Ἐν περιπτώσει ἀρνήσεως τοῦ μάρτυρος μετὰ δευτέραν πρόσκλησιν νὰ ἐμφανισθῇ ἡ προσαγωγὴ αὐτοῦ ἐξαναγκάζεται διὰ τῆς πολιτικῆς ἀρχῆς. Αἱ περὶ τῶν μαρτύρων διατάξεις τοῦ παρόντος ἄρθρου ἰσχύουσι καὶ διὰ τὸν μηνυτὴν καὶ τὸν κατηγορούμενον.
Άρθρον 65
Πρὸ τῆς ἐξετάσεως τῶν μαρτύρων δίδεται παρ᾿ αὐτῶν, τῶν μὲν ἐν γένει μοναχῶν δι᾿ ἁπλῆς «ἐπὶ τῇ μοναχικῇ αὐτῶν ἀπαγγελίᾳ» βεβαιώσεως τῶν δὲ λαϊκῶν δι᾿ ἐπιθέσεως τῆς δεξιᾶς αὐτῶν ἐπὶ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου ὅτι θέλουσιν «ὁμολογήσει τὴν ἀλήθειαν ἄνευ τινὸς φόβου καὶ πάθους».
Άρθρον 66
Οἱ μάρτυρες ἀνακρίνονται κατ᾿ ἰδίαν ὑπὸ τοῦ ἀνακριτοῦ ἕκαστος, δύναται δὲ ὁ ἀνακριτὴς πρὸς ἄρσιν τυχὸν σκοτεινῶν σημείων τῆς καταθέσεως, αἰτήσει τοῦ κατηγορουμένου ἢ καὶ αὐτεπαγγέλτως νὰ ἐξατάση μάρτυρά τινα συμπληρωματικῶς ἢ καὶ κατ᾿ ἀντιπαράστασιν πρὸς τὸν κατηγορούμενον ἢ ἄλλον μάρτυρα κατὰ τὴν ἀπόλυτον κρίσιν αὐτοῦ. Ἡ ἐξέτασις τῶν μαρτύρων γίνεται ὑπὸ τοῦ ἀνακριτοῦ, ὅστις ἀφοῦ ἐρωτήσῃ περὶ τοῦ ὀνόματος, τοῦ ἐπωνύμου, τῆς ἡλικίας, τοῦ τόπου τῆς γεννήσεως, τῆς κατοικίας, τοῦ ἐπαγγέλματος, τῆς θρησκείας καὶ τῶν σχέσεων τοῦ μάρτυρος πρὸς τὸν κατηγορούμενον, ἀπαγγέλλει τὴν κατηγορίαν καὶ προσκαλεῖ τὸν μάρτυρα νὰ ἐκθέσῃ ὅ,τι γνωρίζει περὶ αὐτῆς, ἀπευθύνων αὐτῶν καὶ ἐρωτήσεις ἐν ἀνάγκῃ πρὸς πλήρη διασάφησιν καὶ συμπλήρωσιν τῆς καταθέσεως αὐτοῦ. Ἐκθέσαντος οὕτω τοῦ μάρτυρος τὰς ἐπὶ τοῦ ἀντικειμένου τῆς κατηγορίας ἀντιλήψεις αὐτοῦ, προσκαλεῖται ὑπὸ τοῦ ἀνακριτοῦ νὰ προσθέση ἂν ἔχῃ τι ἄλλο σχετικόν, μεθ᾿ ὃ ἀναγινώσκεται ἡ κατάθεσις εὐκρινῶς καὶ ὑπογράφεται αὐτὴ παρὰ τοῦ ἀνακρίνοντος, τοῦ ἀνακριθέντος καὶ τῶν δύο μαρτύρων.
Άρθρον 67
Τὸ δικαστήριον περαιωθείσης τῆς δικογραφίας ἐκτιμᾷ τὰς μαρτυρικὰς καταθέσεις, τὰς ἐν γένει ἀποδείξεις, τὴν τυχὸν ὁμολογίαν τοῦ πταίσματος ὑπὸ τοῦ κατηγορουμένου καὶ ἐκδίδει κατὰ πλειοψηφίαν τὴν καταδικαστικὴν ἢ ἀθωωτικὴν ἀπόφασιν αὐτοῦ τὴν ὁποίαν καταχωρίζει ἐν ἰδίῳ βιβλίῳ καὶ ἥτις δέον νὰ φέρῃ τὸ ἱστορικόν, τὸ αἰτολογικὸν ἀναλελυμένον μετὰ παραθέσεως τῶν γεγονότων ἐφ᾿ ὧν ἐστηρίχθη ἡ πεποίθησις τῶν δικαστῶν καὶ τὸ δικαστικὸν μέρος αὐτῆς μετ᾿ ἀναγραφῆς τῶν σχετικῶν ἄρθρων τοῦ παρόντος καταστατικοῦ χάρτου ὑφ᾿ οὗ προβλέπεται ἡ ἐπιβαλλομένη ποινή.
Άρθρον 68
Ἡ ψηφοφορία ἄρχεται κατ᾿ ἀντίστροφον τῆς ἱεραρχικῆς παρεδρίας τῶν δικαστῶν τάξιν.
Άρθρον 69
Ἐκδοθείσης δικαστικῆς τινος ἀποφάσεως κοινοποιεῖται αὕτη ἐν ἐπισήμῳ ἀντιγράφω πρὸς τὸν κατηγορούμενον ἐπὶ ἐγγράφῳ ἀποδείξει ἐπιδόσεως, προσκαλούμενον διὰ τὴν συμμόρφωσιν αὐτοῦ πρὸς τὰ διὰ τῆς ἀποφάσεως διατασσόμενα.
Άρθρον 70
Ἐν περιπτώσει, καθ᾿ ἣν κλητευθεὶς κατὰ τὰς ὁρισθείσας διατάξεις δὲν προσέλθῃ ὁ κατηγορούμενος ν᾿ ἀπολογηθῇ ἐκτὸς ἂν δὲν ἠδύνατο νὰ προσέλθῃ λόγῳ ἀνωτέρας βίας ἀποκειμένων εἰς τὴν ἐκτίμησιν τοῦ δικαστηρίου, ἀναβάλλοντος ἐν ἀποδοχῇ τοιούτων λόγων τὴν ἐκδίκασιν, ἀλλ᾿ οὐχὶ πέραν τῶν χρονικῶν ὁρίων ἐντὸς τῶν ὁποίων εἶναι δυνατὴ ἡ ἄρσις τῶν λόγων τούτων, τὸ δικαστήριο ἐρευνῶν τὴν βάσιν καὶ οὐσίαν τῆς κατηγορίας δικάζει αὐτὸν ἐρήμην, τῆς τοιαύτης ἀποφάσεως θεωρουμένης ἐγκύρου καὶ κατ᾿ οὐδὲν παραλλασσούσης ἐκείνης, ἥτις ἐκδίδεται ἐμφανιζομένου τοῦ κατηγορουμένου.
Άρθρο 71
Αἱ ἀποφάσεις τῶν πρωτοβαθμίων δικαστηρίων, αἱ ἐπιβάλλουσαι τὰς ποινὰς α) κανόνα διὰ κομβοσχοινίου, β) ἐπακτὴν νηστείαν μέχρι 40 ἡμερῶν, γ) περιορισμὸν ἐν τῇ μονῇ, δ) περιορισμὸν ἔν τινι ἐξαρτήματι τῆς μονῆς ἢ ἐν ἑτέρᾳ μονῇ μέχρις ἑνὸς ἔτους, ε) ἔκπτωσιν ἀπὸ τοῦ διακονήματος, στ) ἀποκλεισμὸν ἀπὸ τῶν συνεδριῶν τῆς συνάξεως μέχρις ἑνὸς ἔτους, ζ) στέρησιν ἀδείας ἱεροπραξίας μέχρι τριῶν μηνῶν εἰσιν ὁριστικαὶ καὶ ἀνέκκλητοι.
Άρθρον 72
Πᾶσα ἀπόφασις τοῦ πρωτοβαθμίου δικαστηρίου, ἐπιβάλλουσα ποινὰς μείζονας τῶν ἐν ἄρθρ. 71 ὁριζομένων, ὑπόκειται εἰς ἔφεσιν ἐντὸς 15 ἡμερῶν ἀπὸ τῆς κοινοποιήσεως αὐτῆς πρὸς τὸν κατηγορούμενον, ἐνώπιον τοῦ δευτεροβαθμίου δικαστηρίου. Ἡ πέραν τῆς προθεσμίας ταύτης ὑποβαλλομένη ἔφεσις εἶναι ἀπαράδεκτος ὡς ἐκπρόθεσμος.
Άρθρον 73
Ἡ ἔφεσις ἀσκουμένη μόνον ὑπὸ τοῦ κατηγορουμένου, δέον νὰ ἐξηγῇ λεπτομερῶς τοὺς τυπικοὺς καὶ οὐσιαστικοὺς λόγους τῆς ἐκκλήσεως τῆς πρωτοδίκου ἀποφάσεως, ὑποβάλλεται δὲ διὰ τοῦ ἐκδόντος τὴν ἀπόφασιν δικαστηρίου, ὀφείλοντος ἐντὸς πέντε ἡμερῶν ἀπὸ τῆς ὑποβολῆς νὰ διαβιβάσῃ ταύτην πρὸς τὸ δευτεροβάθμιον δικαστήριον μὲ τὸ ἀποδεικτικὸν τῆς κοινοποιήσεως τῆς πρωτοδίκου ἀποφάσεως καὶ ὅλον τὸν φάκελλον τῆς σχετικῆς δικογραφίας. Ἐπ᾿ οὐδενὶ λόγῳ δύναται τὸ δικαστήριον νὰ ἀρνηθῇ τὴν ἀποδοχὴν τῆς ἀσκουμένης κανονικῆς ἐφέσεως.
Άρθρον 74
Τὸ δευτεροβάθμιον, ὑποβληθείσης ἐφέσεώς τινος, ἐπιλαμβάνεται, ἐντὸς 15 ἡμερῶν τὸ πολύ, τῆς ἐξετάσεως τοῦ κατὰ τύπους παραδεκτοῦ τῆς ἐφέσεως καὶ γενομένης ταύτης παραδεκτῆς, εἰσέρχεται εἰς ἔρευναν καὶ συζήτησιν τῆς οὐσίας τῆς ὑποθέσεως καὶ ἀποφασίζει ἀνεκκλήτως.
Άρθρον 75
Ἡ ἔφεσις οὐδέποτε ἀναστέλλει τὴν ἐκτέλεσιν τῆς ἐκκαλουμένης πρωτοδίκου ἀποφάσεως.
Άρθρον 76
Αἱ ἀποφάσεις τῶν δικαστηρίων πέμπονται εἰς τὴν πολιτικὴν τοῦ τόπου ἀρχήν, ἐν περιπτώσει ἀρνήσεως τοῦ καταδικασθέντος νὰ συμμορφωθῇ πρὸς τὰ διὰ τῆς ἀποφάσεως διατασσόμενα, ἥτις καὶ διατάσσει τὴν κοινοποίησιν καὶ ἐκτέλεσιν αὐτῶν.
Άρθρον 77
Οὐδεμία μονὴ δύναται νὰ ἀρνηθῇ τὴν ὑπὸ μοναχοῦ τινος ἔκπτωσιν ἐν αὐτῇ τῆς ἐπιβληθείσης αὐτῶν ποινῆς διὰ δικαστικῆς ἀποφάσεως.
Άρθρον 78
Ἐκτελεσταὶ θεωροῦνται αἱ ἀποφάσεις ὅταν ἀπό τε ἀπόψεως περιεχομένου καὶ ἀπὸ ἀπόψεως τυπικῶν στοιχείων εἶναι κανονικαὶ καὶ σύμφωνοι πρὸς τὰς διατάξεις τοῦ παρόντος καταστατικοῦ.
Άρθρον 79
Ἐκτίσαντος μοναχοῦ τινος τὸ ἥμισυ τῆς ἐπιβληθείσης αὐτῷ ποινῆς καὶ εἰλικρινῶς μετανοήσαντος δύναται τὸ δευτεροβάθμιον δικαστήριον ἐπὶ τῇ αἰτήσει τοῦ καταδικασθέντος καὶ γνωμοδοτήσει τῆς Ἱερᾶς αὐτοῦ μονῆς ἀναθεωρήσῃ τὴν δίκην καὶ μεταρρυθμίσῃ τὴν ἐδοθεῖσαν ἀπόφασιν ὡς πρὸς τὴν ἐπιβληθεῖσαν τῷ αἰτοῦντι ποινήν.
Άρθρον 80
Ἀποδειχθείσης μηνύσεώς τινος ὅλως ἀβασίμου καὶ ἀνυποστάτου ὁ μηνυτὴς τιμωρεῖται διὰ τῆς ποινῆς ἐκείνης, ἥτις ἤθελεν ἐπιβληθῇ τῷ κατηγορουμένῳ ἐν περιπτώσει ἀποδείξεως τῆς ἐνοχῆς αὐτοῦ εἰς τὸ καταγγελθὲν παράπτωμα.
Άρθρον 81
Τὰ δικαστικὰ ἔξοδα βαρύνουσι τὸν κατηγορούμενον μὲν ἐν περιπτώσει καταδίκης αὐτοῦ τὸν μηνυτὴν δὲ ἂν ἀποδειχθῇ ἀβάσιμος καὶ ἀνυπόστατος ἡ κατηγορία.
Άρθρον 82
Αἱ ἐπὶ ὡρισμένον χρόνον ἐπιβαλλόμεναι ποιναὶ δὲν ὑφίστανται μετὰ τὴν ἔκτισιν αὐτῶν καὶ ὁ τιμωρηθεὶς αὐτοδικαίως ἐπανέρχεται εἰς τὴν πρὸ τῆς ποινῆς κατάστασιν αὐτοῦ.
Άρθρον 83
Ἐπὶ ὑποθέσεων, ἐφ᾿ ὧν ἔχουσιν ἀρμοδιότητα τά τε ἁγιορείτικα καὶ τὰ πολιτικὰ δικαστήρια δύναται ἕκαστον τούτων νὰ ἐνεργῇ τὰ τῆς διαδικασίας τῆς ἀρμοδιότητος αὐτοῦ, ἀνεξαρτήτως καὶ ἄνευ τοὺς περιορισμοῦ τοῦ ἑτέρου, χωρὶς ἢ ἀπόφασις τοῦ ἑνὸς νὰ προκρίνῃ τήν του ἅλλου δυναμένην νὰ ἢ ἡ μὲν τοῦ ἑνὸς καταδικαστικὴ ἡ δὲ τοῦ ἑτέρου Ἀθωωτικη.