Οι έννοιες της πίστεως και της επιστήμης προσεγγίζονται συχνά ως έννοιες απόλυτα ασύμβατες. Η σύγχρονη κοινωνία επιδίδεται σε επιστημονικές μελέτες που στοχεύουν στην εξαγωγή ακλόνητων συμπερασμάτων. Η επιστήμη παράγει αποδείξεις και μόνο έτσι απαντά στις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου. Η πίστη, από την άλλη, συνεπάγεται την εμπιστοσύνη χωρίς την απαραίτητη παροχή απτών παραδειγμάτων και αποδείξεων. Η θρησκεία επιδίδεται στην πνευματική προσέγγιση και όχι στη διανοητική γνώση της αλήθειας. Η τελευταία αντικατοπτρίζεται στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού και στο θαύμα της ενσάρκωσης, καθιστώντας αδύνατη και, ακόμη, μάταιη την επιστημονική τεκμηρίωσή της.
Ενώ η σχέση της πίστης με την επιστήμη απασχολεί διαχρονικά την ανθρωπότητα, ο ίδιος προβληματισμός αντικατοπτρίζεται σε διάφορες επιμέρους πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας. Έτσι, γίνεται συχνά λόγος για το δίπτυχο ιατρικής και θρησκείας, για την αξιολογική προτεραιότητα της μίας έναντι της άλλης και για την αμοιβαία επίδρασή τους στην υγεία του ανθρώπου.
Παρά την πόλωση που συχνά επικρατεί, αρκετοί μελετητές και πνευματικοί άνθρωποι υποστηρίζουν πως η συνέργεια των δύο είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για την εξασφάλιση της ψυχικής και σωματικής υγείας του ατόμου. Επιμέρους μελέτες έχουν αποδείξει πως η πίστη μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάρρωση του ασθενούς. Από την άλλη, η ιατρική έχει καταφέρει μέσα από την έρευνα και την τεχνολογική πρόοδο να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ανθρώπων και να παρέχει τις καλύτερες δυνατές προοπτικές θεραπείας.
“Συν Αθηνά και χείρα κίνει”
Ακολουθώντας το παράδειγμα των αρχαίων ελλήνων, η χριστιανική θεολογία εξακολουθεί να πρεσβεύει το πρότυπο που αποτυπώνεται στο γνωστό ρητό “συν Αθηνά και χείρα κίνει”. Ο άνθρωπος οφείλει να αξιοποιεί τις δυνατότητες που του παρέχονται. Άλλωστε, η άρνηση της βοήθειας θεωρείται συχνά αμάρτημα, ένδειξη εγωισμού και πάθους. Καθώς ο άνθρωπος δεν είναι αυτοτελής και αυτάρκης, καλείται να συμβιβάζεται με τον περιορισμό που του επιβάλλει η θνητή του υπόσταση. Κατά συνέπεια, οφείλει να δεχτεί τη βοήθεια του κοινωνικού του περίγυρου, της οικογένειας, των γιατρών και των επιστημόνων που εργάζονται για τη θεραπεία του, αλλά και τη βοήθεια του Θεού-πατέρα, που του παραστέκεται σε κάθε στιγμή της ζωής του. Έτσι, έχοντας αρωγούς τον Χριστό και την Παναγία, καλλιεργώντας την πίστη στη θαυματουργική τους χάρη, οφείλει παράλληλα να δέχεται τα αγαθά της ιατρικής επιστήμης. Άλλωστε, αυτά παρήχθησαν εξίσου χάρη στον νου και τα φυσικά εργαλεία που ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο για να επιβιώσει, να προοδεύσει και να αναπτυχθεί. Όπως αναφέρεται και στην Παλαιά Διαθήκη:
"Κύριος έδωκεν τοις ανθρώποις επιστήμην ενδοξάζεσθαι εν τοις θαυμασίοις αυτού" (Σοφ. Σειράχ 38, 6)
Η θρησκεία δεν απαρνείται την ιατρική. Αντιθέτως, δοξάζει τον Κύριο για κάθε επιτυχία της. Ο άνθρωπος, ως δημιουργικό και έλλογο ον, ως πλάσμα φτιαγμένο κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Θεού, καλείται να αξιοποιήσει τον φυσικό κόσμο, τη γνώση των προγόνων του, τη λογική και τη διάνοιά του, προκειμένου να βοηθήσει και να φροντίσει όσο το δυνατόν περισσότερο τον συνάνθρωπό του. Αυτό αποτελεί το θεάρεστο έργο της ιατρικής και της φαρμακευτικής επιστήμης, το οποίο δεν την καθιστά ασύμβατη με την πίστη, αλλά αλληλένδετη και αλληλοσυμπληρούμενη.
Αξίζει να σημειώσουμε πως η εκκλησία μας αναγνωρίζει πλήθος αγίων ιατρών. Οι επιστημονικές τους γνώσεις σε συνδυασμό με την πίστη τους στον Κύριο, χαρίτωσαν τη δράση τους και αγίασαν το θεραπευτικό τους έργο. Αποτέλεσαν, έτσι, μερικούς από τους σημαντικότερους ιατρούς όλων των εποχών. Ο Άγιος Παντελεήμονας, που έζησε τον 3ο αιώνα μ.Χ., ήταν μια τέτοια φιγούρα. Μάλιστα, το ομώνυμο μοναστήρι του Αγίου Όρους τιμά και δοξάζει τη χάρη του. Οι Άγιοι Ανάργυροι είναι επίσης πρόσωπα που θεράπευσαν και, ακόμη σήμερα, θεραπεύουν θαυματουργικά τους ανθρώπους που νοσούν. Ο Άγιος Λουκάς ο Ιατρός, γεννημένος το 1877, αποτελεί μια νεώτερη φιγούρα αγίου που μετέτρεψε την επιστήμη του σε εργαλείο αγιοσύνης και αγάπης προς τον Θεό.
Τέλος, υπάρχει πλούσιος πατερικός λόγος και κείμενα των αγίων της εκκλησίας μας που αναφέρονται στη συνέργεια της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης και της ιατρικής.
Η ιατρική επιστήμη στο Άγιον Όρος
Οι αγιορείτες μοναχοί, δείχνοντας ταπείνωση και εμπιστοσύνη στον Θεό, υποδέχονται με ευλάβεια το θεάρεστο έργο της επιστήμης. Εκτιμούν την εξέταση των ιατρών και εμπιστεύονται τις θεραπείες που τους προτείνονται. Περιθάλπονται ιατροφαρμακευτικά, όταν αυτό απαιτείται, και φροντίζουν με κάθε τρόπο την υγεία του σώματός τους. Αναγνωρίζοντας πως ο άνθρωπος είναι ένα ψυχοσωματικό ον, φροντίζουν να διαφυλάττουν τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική τους ευρωστία. Μάλιστα, υπάρχουν εντός του Αγίου Όρους ιατρεία, όπου εργάζονται ιατροί μοναχοί προσευχόμενοι για τη μετοχή της θείας χάριτος.
Αναγνωρίζοντας τη σημασία μιας υγιούς ζωής, οι αγιορείτες αξιοποιούν, ακόμη, τα φυσικά αγαθά που τους παρέχει η εύκαρπη γη του Άθω. Χρησιμοποιούν έλαια, κεραλοιφές και άλλα θεραπευτικά προϊόντα που προστατεύουν και βοηθούν τον άνθρωπο στην αντιμετώπιση διαφόρων ασθενειών.
Αν και η δημιουργία τέτοιων προϊόντων ξεκίνησε προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των ίδιων των μονών, εντούτοις η θεραπευτική ικανότητά τους και η ευρεία ζήτηση οδήγησε στην αύξηση της παραγωγής. Έτσι, σήμερα υπάρχει πλήθος αγιορείτικων προϊόντων που συσκευάζονται και διατίθενται στους πιστούς.
Αγαπητοί αδελφοί, στο ηλεκτρονικό μας κατάστημα θα βρείτε ιαματικά έλαια, κεραλοιφές, κρέμες και πολλά άλλα θεραπευτικά προϊόντα που παράγουν οι αγιορείτικες μονές.
Είθε ο Κύριος, δια των προσευχών της προστάτιδός μας Υπεραγίας Θεοτόκου, να ευλογεί εσάς, την οικογένειά σας και όλους σας τους αγαπημένους!
