Κατά το Ευαγγέλιο, ο Λάζαρος ήταν αδερφός της Μαρίας και της Μάρθας από τη Βηθανία. Ο Ιησούς γνώριζε την οικογένειά του και κατά τη διάρκεια των μετακινήσεών του είχε φιλοξενηθεί πολλές φορές στο σπίτι τους. Όταν κάποια στιγμή ο Λάζαρος αρρώστησε, οι αδελφές του έστειλαν ανθρώπους και του ζήτησαν να μεταβεί στη Βηθανία για να τον σώσει. Ο Ιησούς καθυστέρησε δύο ημέρες να ξεκινήσει το ταξίδι λέγοντας στους μαθητές του:
«αὕτη ἡ ἀσθένεια οὐκ ἔστι πρὸς θάνατον, ἀλλ’ ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ δι’ αὐτῆς.»
Η αρρώστια κατέβαλε γρήγορα τον Λάζαρο και επέφερε τον θάνατό του. Ο Χριστός, όμως, προαναγγέλλοντας το χαρμόσυνο γεγονός, τόνισε στους μαθητές του:
«Λάζαρος ὁ φίλος ἡμῶν κεκοίμηται· ἀλλὰ πορεύομαι ἵνα ἐξυπνίσω αὐτόν.»
Φτάνοντας στην Βηθανία τέσσερις ημέρες μετά τον θάνατο και την ταφή του Λαζάρου, βρήκε τη Μάρθα και τη Μαρία να θρηνούν. Μάλιστα, η Μάρθα εξέφρασε το παράπονό της στον Κύριο λέγοντας πως αν έφτανε νωρίτερα θα είχε προλάβει να σώσει τον αδερφό της. Πίστευε στην ανάσταση των νεκρών κατά τη Δευτέρα Παρουσία, η οποία όμως της έμοιαζε μακρινή και σχεδόν μυθική μπροστά στη βουβή μορφή του αδερφού της. Ο Ιησούς ανακάλεσε την πίστη της υπενθυμίζοντας πως:
«ἐγώ εἰμι ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή. ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, κἂν ἀποθάνῃ, ζήσεται· καὶ πᾶς ὁ ζῶν καὶ πιστεύων εἰς ἐμὲ οὐ μὴ ἀποθάνῃ εἰς τὸν αἰῶνα. πιστεύεις τοῦτο;»
Αργότερα μετέβη στο μνήμα του Λαζάρου. Στο σημείο αυτό η ευαγγελική περικοπή υπενθυμίζει διακριτικά και φανερώνει, όμως, πλουσιοπάροχα το μυστήριο του Χριστολογικού δόγματος. Ο Ιησούς, ως τέλειος άνθρωπος, δάκρυσε μπροστά στο μνήμα του φίλου του. Λίγο αργότερα, ως τέλειος Θεός, επιβλήθηκε σε κάθε φυσικό νόμο και διέταξε με τον λόγο του την ανάσταση του νεκρού. Ζήτησε, λοιπόν, τη μετακίνηση της πλάκας που σφράγιζε το μνήμα. Υπακούοντας στη διαταγή του, ο Λάζαρος εγέρθηκε και βγήκε στο φως. Ο λόγος του Ιησού «Λάζαρε, δεῦρο ἔξω» ήταν αρκετός για να τον αναστήσει, να τον παρουσιάσει ολοζώντανο μπροστά στο πλήθος και στις αδερφές του.
Μετά την ανάστασή του, κατά την οποία ήταν 30 ετών, ο Λάζαρος έζησε για άλλα 30 χρόνια. Στο διάστημα αυτό έγινε επίσκοπος Κιτίου στην Κύπρο, όπου και τάφηκε στο τέλος της ζωής του. Εκεί βρέθηκαν τα λείψανά του το 890 μ. Χ. από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Λέων ΣΤ΄ τον Σοφό, ο οποίος τα μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη και τα τοποθέτησε στον ομώνυμο ναό προς τιμήν του Αγίου Λαζάρου. Την ανακομιδή των λειψάνων του γιορτάζουμε στις 17 Οκτωβρίου.
ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΓΕΡΣΕΩΣ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ
Στην εικόνα της Εγέρσεως του Λαζάρου αναπαριστάται το γεγονός, παρουσία του πλήθους και όλων των προσφιλών προσώπων. Μπορούμε να διακρίνουμε τους ανθρώπους που μετακινούν την πλάκα του ταφικού μνημείου, το πλήθος που έχει συγκεντρωθεί στην πόλη και θαυμάζει το γεγονός, τις αδερφές του Λαζάρου που προσκυνούν τον Χριστό φιλώντας τα πόδια του, τους μαθητές του που τον περιβάλλουν γεμάτοι αναστάτωση και τον Λάζαρο που μέσα από τα σάβανα κλίνει το σώμα του προς τον Κύριο προσκυνώντας. Τέλος, στο κέντρο της εικόνας δεσπόζει η μορφή του ίδιου του Ιησού που, ευλογώντας τον νεκρό, τον ανασύρει από τον Άδη στη ζωή. Σε αρχαιότερες απεικονίσεις, ο Λάζαρος εμφανίζεται, επίσης, ως επίσκοπος Κιτίου. Η μορφή του είναι θλιμμένη και αγέλαστη. .jpg)
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Λάζαρος έμεινε σκυθρωπός στο υπόλοιπο της ζωής του, διατηρώντας στη μνήμη του τις εικόνες του Άδη, φέροντας το στίγμα του θανάτου αλλά και την αδιαμφισβήτητη νίκη και ανάσταση της ψυχής και του σώματός του.
ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Η σημασία της ανάστασης του Λαζάρου είναι εξαιρετικά σημαντική για τη διδασκαλία της εκκλησίας μας. Πέρα από τον πλούτο της ευαγγελικής περικοπής, το ίδιο το γεγονός της ανάκλησης του νεκρού και της επαναφοράς του στη ζωή, λίγο πριν από την Ανάσταση του ίδιου του Κυρίου, αποτελεί μέγα μυστήριο και θαύμα. Σύμφωνα με τις θεολογικές ερμηνείες που αποδίδονται στο συγκεκριμένο γεγονός, η Έγερσή του αποτελεί πρωταρχικά προάγγελο της Ανάστασης του Χριστού και κατ’ επέκταση της ανάστασης όλου του ανθρώπινου γένους. Είναι η εμπράγματη απόδειξη της δυνατότητας του Θεού να καταπατήσει ακόμη και την ύστατη φυσική αρχή της φθοράς και της θνητότητας του ανθρώπινου όντος. Η ανάσταση, από αφηρημένη διδαχή και νόμος εκκλησιαστικός, παροντοποιείται και συγκεκριμενοποιείται για πρώτη φορά στο πρόσωπο ενός θνητού, στο πρόσωπο του Λαζάρου. Ακόμη, η ανάσταση αυτή συμβολίζει την πνευματική ανάσταση που ο κάθε χριστιανός δύναται να βιώσει πολλάκις στη ζωή του. Ο Χριστός έχει τη δυνατότητα να μας ανακαλεί, να μας σώζει από τον φυσικό αλλά και τον πνευματικό θάνατο. Ακόμη και αν φτάσουμε μέχρι τον Άδη της ψυχικής μας κατάπτωσης, δυνάμεθα να ανασηκωθούμε και ο Θεός δύναται με έναν και μόνο λόγο του να μας επαναφέρει στη χαρμονή της πνευματικής ζωής.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ
"Τὴν κοινὴν Ἀνάστασιν πρὸ τοῦ σοῦ Πάθους πιστούμενος, ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τὸν Λάζαρον, Χριστὲ ὁ Θεός· ὅθεν καὶ ἡμεῖς ὡς οἱ Παῖδες, τὰ τῆς νίκης σύμβολα φέροντες, σοὶ τῷ Νικητῇ τοῦ θανάτου βοῶμεν· ο Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ἐν ὀνόματι Κυρίου."
