Η ενασχόληση των μοναχών με διαφόρων ειδών διακονήματα και εργόχειρα, αποτελεί σπουδαίο μέρος του μοναχικού βίου και της πνευματικής άσκησης που επιτελείται εντός των μονών. Το εργόχειρο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της μοναστικής κοινότητας. Ο πνευματικός αγώνας και η προσευχή μέσα από την οποία επιτελείται το καθημερινό έργο, διαπερνά τα παράγωγα του κόπου των μοναχών ομορφαίνοντας και γλυκαίνοντας θαυματουργικά την ύλη. Οι πιστοί αναζητούν συχνά αγιορείτικα προϊόντα, θεωρώντας πως αυτά αποτελούν ευλογία για τους ίδιους, που διάγουν έναν κοσμικό βίο στερημένο από την ειρήνη της προσευχητικής καθημερινότητας των μοναχών.
Όπως υποστηρίζεται, το εργόχειρο αποτελεί τον καλύτερο τρόπο συγκέντρωσης και συνάντησης με τον Θεό. Δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις και συνθήκες, ώστε να αδειάζει ο νους από τις έγνοιες, τις αλλεπάλληλες σκέψεις και τους προβληματισμούς. Στον αντίποδα, η καρδιά του μοναχού ανοίγει και υποδέχεται τη χάρη του Θεού. Γεμίζει από την ειρήνη και τη γαλήνη της προσευχής.
Όπως αναφέρει ο π. Βενέδικτος, Δικαίος της Νέας Σκήτης:
"Ο μοναχός είναι λατρευτικό ον, που δοξάζει όλο το εικοσιτετράωρο τον Θεό. Το κάνει αυτό εντός του ναού, αλλά και εκτός, τελώντας το διακόνημα ή το εργόχειρό του. Εκεί μέσα προσπαθεί να καθαρίσει τον νου του, έτσι ώστε μέσω αυτού να ανέβει πάλι προς τον Θεό. [...] Όταν προσφέρουμε ένα εργόχειρο με αγάπη στον αδελφό μας, τότε μέσα από αυτό αναπαύεται και εκείνος. Όταν ξέρει κανείς ότι η εικόνα αυτή αγιογραφήθηκε με προσευχή, μετά από τη Θεία Λειτουργία, μέσα από τους χαιρετισμούς, τις παρακλήσεις κ.τ.λ., τότε και το εργόχειρο αγιάζεται και εκείνος που το τελεί αντλεί χάρη από αυτό. Εάν κόψουμε το εργόχειρο, ο μοναχός θα μείνει μισό λατρευτικό όργανο. Το εργόχειρο βοηθάει πάρα πολύ και για αυτό έχει οριστεί έτσι από τους Πατέρες."
Αν και η μοναστική πολιτεία αποτελεί κυρίως έναν χώρο λατρευτικό, εντούτοις η πρακτική άσκηση των μοναχών και η συνοχή ανάμεσα στην ψυχή και το σώμα αποτελούν δύο εξίσου σημαντικές προοπτικές. Μάλιστα, υποστηρίζεται συχνά πως η πνευματική πρόοδος είναι αδύνατο να τελειωθεί χωρίς τη βοήθεια του διακονήματος, το οποίο εντείνει τη νοερά προσευχή. Απασχολημένος στο εργόχειρό του ο μοναχός εντοπίζει το κέντρο βάρους της προσευχής του, διατηρεί τον νου του συγκροτημένο και κερδίζει την ειλικρινή επικοινωνία με τον Θεό. Η χειρωνακτική απασχόληση βοηθάει και υποστηρίζει τη νοερά προσευχή.
Πέρα, βέβαια, από την προσευχητική συνοχή που παρέχει το εργόχειρο, ο καθημερινός κόπος των μοναχών εξασφαλίζει τον βιοπορισμό των μονών. Έτσι, το κάθε μοναστήρι, σκήτη ή κελλί δραστηριοποιείται σε επιμέρους τομείς που του παρέχουν τα προς το ζειν. Ορισμένοι μοναχοί εξειδικεύονται στην αγιογραφία, άλλοι κατασκευάζουν θυμιάματα, κομποσκοίνια ή σφραγίδες. Ασχολούνται ακόμη με την ιεροραπτική ή με αγροτικές εργασίες. Παράγονται με τον τρόπο αυτό προϊόντα που καλύπτουν τις λειτουργικές ανάγκες των μονών.
Η εργασία του ανθρώπου αποδεικνύεται σε κάθε περίπτωση πράξη θεάρεστη. Μάλιστα, σύμφωνα με την αγιορείτικη παράδοση, η ίδια η Παναγία έχει καθοδηγήσει τους μοναχούς στις επιμέρους ασχολίες τους.
Σύμφωνα με γνωστή αγιορείτικη αφήγηση, όταν ένας μοναχός εξασφάλιζε τα απαραίτητα κάνοντας ελεημοσύνη, αφού δεν είχε εκπαιδευτεί σε κανένα εργόχειρο, η Υπεραγία Θεοτόκος εμφανίστηκε μπροστά του και τον επέπληξε για την οκνηρία του. Αμέσως μετά τον παρακίνησε να φτιάχνει κουτάλια, του έδωσε τα εργαλεία που χρειαζόταν και του υπέδειξε η ίδια πώς να τα χρησιμοποιεί. ("Ασκητική και Ησυχαστική Αγιορειτική Παράδοση", Άγιον Όρος, 2011)
Τα προϊόντα που παράγουν οι μοναχοί στο εργόχειρό τους διαπερνώνται από την προσευχή και την ευλογία της αγιορείτικης πνευματικής πραγματικότητας, που διαφεύγει των κινδύνων και της φθοράς της κοσμικής ζωής. Αποτελούν ευλογία και φυλαχτό για τους πιστούς, που τα αναζητούν στην προσπάθειά τους να βρεθούν λίγο πιο κοντά στην πνευματικότητα της μοναστικής πολιτείας.
Αγαπητοί αδελφοί, μέσα από το ηλεκτρονικό μας κατάστημα έχετε τώρα τη δυνατότητα να στηρίξετε το έργο των μοναχών και να προμηθευτείτε παραδοσιακά προϊόντα, σταυρούς, εικόνες και κομποσκοίνια που πλέκουν οι αγιορείτες πατέρες στο εργόχειρό τους.
Είθε ο Κύριος, δια των προσευχών της προστάτιδός μας Υπεραγίας Θεοτόκου, να ευλογεί εσάς, την οικογένειά σας και όλους σας τους αγαπημένους!