Η εικόνα ήταν αρχικά τοποθετημένη στον αρσανά της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου, εξού και το προσωνύμιο «Αρσανιώτισσα». Σήμερα βρίσκεται στο Καθολικό της μονής, όπου μεταφέρθηκε μετά από το θαύμα της 6ης Δεκεμβρίου 1892. Σύμφωνα με τον θρύλο, μια νύχτα που έβρεχε δυνατά, έγινε μεγάλη κατολίσθηση. Τεράστιες πέτρες έπεσαν και κατέστρεψαν τα κτήρια της αποβάθρας. Ένας ψαράς, άνθρωπος λαϊκός από την Ιερισσό, είχε αποκοιμηθεί ακριβώς πάνω στην προβλήτα, μπροστά από την εικόνα της Παναγίας. Μετά την κατολίσθηση και την καταστροφή που προκλήθηκε, είχε μείνει ανέγγιχτο μόνο το τμήμα του τείχους που προστατευόταν από το προσκυνητάρι. Μόλις οι μοναχοί μετακίνησαν την εικόνα, το τελευταίο αυτό τμήμα κατέρρευσε. Ως εκ θαύματος, ο ψαράς δεν τραυματίστηκε, καθώς είχε μεταφερθεί θαυματουργικά αρκετά μέτρα μακριά από το σημείο της μεγάλης κατολίσθησης.
Η Παναγία απεικονίζεται σύμφωνα με τον καθιερωμένο εικονογραφικό τύπο της Οδηγήτριας. Είναι ολόσωμη, με το αριστερό της χέρι κρατάει το Θείο Βρέφος, ενώ το δεξί της χέρι στέκεται στο ύψος του στήθους. Ο Χριστός απεικονίζεται επίσης ολόσωμος, κρατώντας κλειστό πάπυρο και ευλογώντας τους πιστούς.
