Η Παναγία Οικονόμισσα συνδέεται με την Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας και το θαύμα που επιτελέστηκε στον Άγιο Αθανάσιο τον Αγιορείτικη.
Όπως επισημαίνεται από την αγιορείτικη παράδοση, ο Άγιος αντιμετώπιζε κατά την ανοικοδόμηση της μονής σοβαρά προβλήματα, καθώς όλα τα απαραίτητα αγαθά εξαντλούνταν και η επιβίωση της μονής διακινδυνευόταν. Έτσι, αποφάσισε να μεταβεί στις Καρυές και να συμβουλευθεί τον Πρώτο του Αγίου Όρους. Στο δρόμο του εμφανίστηκε η Υπεραγία Θεοτόκος, η οποία τον διέταξε να γυρίσει πίσω και να ελέγξει τις αποθήκες της μονής, τις οποίες θα έβρισκε γεμάτες με τρόφιμα και αγαθά. Όπως του είπε, θα γινόταν η ίδια Οικονόμος της μονής και έτσι δεν θα χρειαζόταν να ανησυχούν πια για την επιβίωσή τους. Μάλιστα, ως απόδειξη του ζήτησε να χτυπήσει με τη ράβδο του την πέτρα που βρισκόταν μπροστά του. Από εκεί άρχισε να αναβλύζει δροσερό νερό, το οποίο είναι γνωστό μέχρι σήμερα ως το Αγίασμα του Αγίου Αθανασίου.
Έτσι, η Υπεραγία Θεοτόκος είναι η Οικονόμος της μονής. Το διακόνημα αυτό δεν δίνεται σε κανέναν μοναχό. Παραχωρείται μόνο το διακόνημα του παροικονόμου, ως βοηθού και παραστάτη του έργου της.
Στη μονή υπάρχουν πολλές αναπαραστάσεις της Παναγίας Οικονόμισσας. Στη μεγαλύτερη από αυτές η Θεοτόκος απεικονίζεται ένθρονη, κρατώντας στην αγκαλιά της τον Ιησού Χριστό. Η εικόνα φέρει αργυρή επένδυση του 1905. Αριστερά της αναπαρίστανται ο κτήτορας της μονής Νικηφόρος Φωκάς και ο Άγιος Γεώργιος, ενώ δεξιά της βρίσκονται ο δεύτερος κτήτορας Ιωάννης Τσιμισκής και ο Άγιος Δημήτριος. Στο επάνω μέρος εικονίζονται στην αριστερή πλευρά ο Άγιος Μιχαήλ Συνάδων, ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης και ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, ενώ στη δεξιά εντοπίζονται ο Άγιος Νικόλαος, ο Άγιος Στέφανος ο πρωτομάρτυς και ο Άγιος Συμεών ο Θεοδόχος. Μπροστά από τις δύο ομάδες αγίων είναι τοποθετημένοι οι Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ.
Η μεγαλεπήβολη αυτή αναπαράσταση της Παναγίας Οικονόμισσας, αναδεικνύει την τιμή που της αποδίδουν οι μοναχοί ως προστάτιδα και αρωγό του μοναχικού τους βίου. Είθε η χάρη της να σκέπει και να ευλογεί τις ζωές όλων τον χριστιανών που προσκυνούν τη σεπτή της εικόνα!
