Η σημασία του σταυρού στον χριστιανικό κόσμο είναι πραγματικά τεράστια: μαζί με την Ανάσταση του Χριστού, αυτοί είναι οι βασικοί άξονες που διέπουν τη χριστιανική ζωή. Ο Σταυρός και η Ανάσταση είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι: ο πρώτος προμηνύει τον δεύτερο και ο δεύτερος ακολουθεί τον πρώτο. Δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει Ανάσταση χωρίς τον Σταυρό.
Σύμβολο ζωής
Ο σταυρικός θάνατος ταυτιζόταν κάποτε με κατάρα, και έτσι όσοι εκτελούνταν στο σταυρό θεωρούνταν καταραμένοι. Αυτό συνέβαινε πριν ο Ιησούς Χριστός αποδεχθεί τον σταυρικό θάνατο. Μετά από αυτό, ο σταυρός απέκτησε εντελώς διαφορετική σημασία: από όργανο θανάτου, έγινε σύμβολο ζωής. Αυτό που κάποτε ήταν ένα όργανο των εκτελεστών, τώρα συμβολίζει για εμάς την αιώνια πηγή της ζωής.
Μια τέτοια παράδοξη μεταμόρφωση προήλθε από την παντοδύναμη αγάπη και το έλεος του Θεού, όπου ο θυμός και το μίσος δεν έχουν θέση. Η υπέρτατη αγάπη και το αιώνιο έλεος του Θεού μάς χάρισαν την αιώνια ζωή, λυτρώνοντάς μας από την αμαρτία. Και για πάνω από 2.000 χρόνια ο σταυρός συμβολίζει για εμάς όχι το όργανο του κακού, αλλά της άμυνας εναντίον του.
Στις επιστολές του, ο Απόστολος Παύλος το τόνισε αυτό περισσότερες από μία φορές: "Ας μην καυχηθώ ποτέ παρά μόνο για τον σταυρό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, μέσω του οποίου ο κόσμος σταυρώθηκε για μένα και εγώ για τον κόσμο". (Προς Γαλάτας 6.14), διότι "Το μήνυμα του σταυρού είναι μωρία για εκείνους που χάνονται, αλλά για εμάς που σωζόμαστε είναι δύναμη Θεού". ( Α΄Προς Κορινθίους 1.18).
Το σχήμα του σταυρού είναι επίσης συμβολικό: οι δύο άξονές του συμβολίζουν την ένωση του Θεού με τους ανθρώπους (κάθετα) και των ανθρώπων μεταξύ τους (οριζόντια). Σήμερα οι Χριστιανοί φορούν με υπερηφάνεια τον σταυρό για να θυμούνται τη μεγάλη εξιλαστήρια θυσία του Ιησού Χριστού.
Τεμάχια του Ιερού και Ζωοποιού Ξύλου στο Άγιο Όρος
Το μεγαλύτερο τεμάχιο του Τιμίου Σταυρού στον κόσμο φυλάσσεται στη μονή Ξηροποτάμου στο Άγιο Όρος, αποτελώντας ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της μονής αυτής. Οι διαστάσεις του είναι 16x31x2,5 εκατοστά. Το λείψανο είχε μεταφερθεί κάποτε ως δώρο στον άγιο Παύλο Ξηροποταμινό από τον αυτοκράτορα Ρωμανό Α' Λεκαπηνό.
Το τεμάχιο του Τιμίου Σταυρού φυλάσσεται σε ειδική λειψανοθήκη, επενδεδυμένη με διαμάντια, ρουμπίνια και σμαράγδια. Η εσωτερική επιφάνεια, όπου βρίσκεται το τεμάχιο, έχει το σχήμα ενός σταυρού πλαισιωμένου από μέταλλο. Στο κέντρο του απεικονίζεται η μορφή του Εσταυρωμένου, κατασκευασμένη από σμάλτο. Το εσωτερικό της λειψανοθήκης είναι διακοσμημένο με εικόνες αγίων και το εξωτερικό με εικόνες των Τεσσαράκοντα Μαρτύρων που κάποτε βοήθησαν στην αποκατάσταση του μοναστηριού μετά από πυρκαγιά.
Η λειψανοθήκη ήταν δώρο στη μονή από τον "Κωνσταντίνο, την Ευφροσύνη και τους απογόνους", όπως αποδεικνύεται από την επιγραφή που είναι χαραγμένη σε αυτό.
Μικρότερα τεμάχια του Τιμίου Σταυρού φυλάσσονται σε κάθε μοναστήρι του Αγίου Όρους. Τα κειμήλια αυτά προσκυνούνται ιδιαιτέρως εδώ, γιατί αυτό το Ξύλο άγγιξε το Σώμα του Χριστού. Ως εκ τούτου, όταν οι προσκυνητές γονατίζουν μπροστά στα προσκυνήματα των μοναστηριών, ο Τίμιος Σταυρός είναι το πρώτο κειμήλιο μπροστά στο οποίο γονατίζουν.
Πώς να πάρετε έναν ορθόδοξο σταυρό από το Άγιο Όρος
Οι μοναχοί στο Άγιο Όρος κατασκευάζουν ξύλινους, κεραμικούς ή υφαντούς σταυρούς. Όπως συμβαίνει με κάθε μοναστηριακή χειροτεχνία, η εργασία τους συνοδεύεται από αδιάλειπτη προσευχή.
Στο ηλεκτρονικό μας κατάστημα μπορείτε να αγοράσετε χειροποίητους ορθόδοξους σταυρούς για το σπίτι, το αυτοκίνητο, καθώς και σταυρούς λαιμού και βαπτιστικούς σταυρούς, φτιαγμένους από τους μοναχούς του Αγίου Όρους.
Προσευχή στο Ζωοποιό Σταυρό
Κύριε, ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ τὸν μονογενῆ Σου Υἱοῦ ἐξαποστεῖλαι καταδεξάμενος, καταδεξάμενον πάντα παθεῖν διὰ τὴν τοῦ γένους ἡμῶν σωτηρίαν, καὶ Σταυρόν, καὶ θάνατον ὑπομεῖναι ἐποίησας, ἵνα τῆς τοῦ θανάτου πικρᾶς ἡμᾶς τυραννίδος ἐλευθερώσῃ, ὑψώσῃ δὲ πάντας εἰς ἑαυτοῦ διὰ τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ προσκυνήσεως, τοῦ ἀμάχου ὅπλου καὶ ἀηττήτου.
Σοῦ δεόμεθα καὶ Σὲ παρακαλοῦμεν, τὸν Πατέρα τοῦ ἐνυποστάτου καὶ συναϊδίου καὶ συνδοξασμένου Λόγου, ὡς ἄν διὰ τοῦ τοιούτου Ζωοποιοῦ Σταυροῦ εἰς μίαν συνάψῃς ὁμόνοιαν, τὸ τῶν Χριστιανῶν γένος, δωρούμενος τοῖς εὐσεβέσι καὶ φιλοχρίστοις βασιλεῦσι τρόπαια καὶ νίκας, οὐ μόνον κατὰ τῶν ἀοράτων ἐχθρῶν, ἀλλὰ καὶ κατὰ τῶν ὁρωμένων καὶ ἀντικαθισταμένων τῷ κράτει τῆς βασιλείας αὐτῶν, δι’ αὐτοῦ τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου παραστάσεως τυχεῖν ἐλπίζομεν.
Δι’ αὐτοῦ ὁ αἰθὴρ ἡγιάσθη, ἡ κτίσις ἀνεκαινίσθη, τὰ οὐράνια πάντα καὶ ἐπίγεια εἰς μίαν συνήφθησαν Ἐκκλησίαν.
Δι’ αὐτοῦ βασιλεῖς βασιλεύουσι.
Δι’ αὐτοῦ Μαρτύρων χορός, Ἀρχιερέων ὁμήγυρις, μοναζόντων δόξα, Ἱερέων εὐπρέπεια, γυναικῶν σεμνότης, καὶ πανθ’ ὅσα τοιαῦτα δι’ αὐτοῦ κατορθοῦνται, καὶ τῆς αὐτοῦ προσκυνήσεως.
Ναὶ Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ Πατὴρ τῶν οἰκτιρμῶν, καὶ τοῦ ἐλέους πηγή, καὶ τῆς φιλανθρωπίας ἀνεξιχνίαστος ἄβυσσος, ἐπάκουσόν μου τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ ἀναξίου δούλου Σου ἐν τῇ ὥρᾳ ταύτῃ καὶ στῆσον ἤδη ῥάβδον ἐπεκτεινομένην τῶν ἁμαρτωλῶν κατὰ τοῦ κλήρου τῶν δικαίων, καὶ τῆς μερίδος τῆς ἐπιθυμητῆς κληρονομίας Σου καὶ μὴ παραδώῃς ἡμᾶς εἰς τέλος διὰ τὸ ὄνομά Σου τὸ ἅγιον, ἀλλἀ δώρησαι τὸ Φιλοχρίστῳ Βασιλεῖ ἡμῶν ἄνεσιν τῶν κατεχόντων αὐτὸν ἀνιαρῶν, καὶ ἀπαλλαγὴν τῶν ἐπεχουσῶν συμφορῶν, καὶ θορύβων καὶ στάσεων, ἐνίσχυσον αὐτοῦ τὸν βραχίονα, κράτυνον τῆς γῆς αὐτοῦ τὰ σχοινίσματα καὶ τοὺς ἐπανισταμένους αὐτῷ ὑπόταξον ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ, ἀγγελικαῖς παρεμβολαῖς αὐτὸν περιφρούρησον, χάρισον αὐτῷ τὴν βαθεῖαν καὶ ἀναφαίρετον εἰρήνην, ἵνα καὶ ἡμεῖς τὰς ἐπιγινομένας μάχας καὶ θορύβους ἀποσεισάμενοι ἥρεμον καὶ ἥσυχον βίον διάγωμεν ἐν πάσῃ εὐλαβείᾳ καὶ σεμνότητι, ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ δοξάζοντες καὶ εὐλογοῦντές Σε τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν ἡμῶν, δυνάμει τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ, πρεσβείαις τῆς ὑπερευλογημένης Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν Ἁγίων. Ἀμήν.
