Το “Πάτερ ημών” στη μητρική γλώσσα του Ιησού Χριστού

Ανάμεσα στις εντολές και τις διδασκαλίες που μας παρέδωσε ο Ιησούς, ένα από τα σημαντικότερα παραδείγματα ήταν αυτό της προσευχής. Δίδαξε στους αποστόλους τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να προσεύχονται και, έτσι, μας κληροδότησε τη δική Του προσευχή προς τον Θεό-πατέρα.

Η προσευχή «Πάτερ ημών» αποτελεί θεμέλιο λίθο της ορθοδοξίας. Σε άλλες επιμέρους θρησκείες, προκειμένου να κατανοήσουμε το περιεχόμενο και τις αρχές τους, είναι συχνά απαραίτητο να διαβάσουμε περισσότερα από ένα βιβλία. Ωστόσο, ο Ιησούς Χριστός συγκέντρωσε όλη την ουσία της πίστης μας σε μία και μοναδική προσευχή, ενώ μας πρότεινε να προσευχόμαστε και εμείς με τον ίδιο τρόπο.

Το “Πάτερ ημών” αποτελεί την προσευχή που λέχθηκε για πρώτη φορά από τον ίδιο τον Σωτήρα, στα Αραμαϊκά, τη μητρική του γλώσσα, κατά τη διάρκεια της επί του Όρους Ομιλίας. Φυσικά, η αραμαϊκή γλώσσα αποτελείται από πλήθος διαλέκτων που διαφέρουν ανάλογα με τη χρονική περίοδο και την τοποθεσία. Η περίοδος κατά την οποία κήρυξε ο Ιησούς Χριστός αποκαλείται “Μέση Αραμαϊκή περίοδος”.

Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Όλοι γνωρίζουμε την προσευχή στα ελληνικά. Ωστόσο, το μεταφρασμένο αυτό κείμενο αποτελεί τροποποιημένη εκδοχή και έχει υποστεί μεγάλες αλλαγές στο βάθος των αιώνων. Η κυριολεκτική μετάφραση της προσευχής του Χριστού από την αραμαϊκή γλώσσα ακούγεται διαφορετικά.

Ζωή που αναπνέει! Το όνομά σου λάμπει παντού! (Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς!)

Κάνε χώρο για να φυτέψεις την παρουσία Σου, (Αγιασθήτω τὸ ὄνομά σου,)

Οραματίσου στο μυαλό σου την εκπλήρωσή σου τώρα, (ελθέτω ἡ βασιλεία σου.)

Ντύσε την επιθυμία Σου με κάθε φως και μορφή. (Γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς.)

Δώσε μας ψωμί και άπλωσε μέσα μας διορατικότητα για κάθε στιγμή. (Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον.)

Λύσε τους κόμπους της αποτυχίας που μας δένουν, όπως και εμείς ελευθερώνουμε τα σχοινιά με τα οποία κρατάμε τα κακώς κείμενα των άλλων. (Καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν.)

Βοήθησέ μας να μην ξεχνάμε την Πηγή, αλλά λύτρωσέ μας από την ανωριμότητα της μη παραμονής στο Παρόν. (Καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.)

Από Εσένα πηγάζει κάθε όραμα, δύναμη και τραγούδι. Από συναγωγή σε συναγωγή. (Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.)

Αμήν.

Η ΑΡΑΜΑΪΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΗΜΕΡΑ

Παρά το γεγονός ότι η γλώσσα αυτή θεωρείται σήμερα σχεδόν νεκρή, υπάρχουν ακόμη πληθυσμοί που τη χρησιμοποιούν. Οι μαθητές του δημοτικού σχολείου ενός μικρού χωριού της Γαλιλαίας, θα μπορούσαν να συνομιλήσουν με τον Ιησού και τους αποστόλους, καθώς αποτελούν μία από τις μειονότητες που μιλούν ακόμη τα αραμαϊκά. Πριν από δύο χιλιάδες χρόνια, η γλώσσα αυτή ήταν όχι μόνο προφορική, αλλά και γραπτή, ενώ εξαπλωνόταν σταδιακά σε όλη την Ιουδαία, τη Μέση Ανατολή και την Περσία.

Σήμερα, δεν υπάρχουν περισσότεροι από 200.000 ομιλητές της αραμαϊκής γλώσσας σε όλο τον κόσμο. Χρησιμοποιείται στην καθημερινή ομιλία από πληθυσμούς της Συρίας και του Κουρδιστάν.

Μάλιστα, είναι ενδιαφέρον πως σε εκκλησία της Ουκρανίας ολόκληρη η λειτουργία γίνεται στα αραμαϊκά.

Κατά τη διάρκεια των ακολουθιών στον ναό του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, που χτίστηκε από Έλληνες το 1752 στην περιοχή Τσερνίχιβ, το “Πάτερ ημών” διαβάζεται όχι μόνο στα ουκρανικά, αλλά και στη μητρική γλώσσα του Χριστού. Ο προϊστάμενος του ναού δήλωσε ότι είναι Ασσύριος στην εθνικότητα, ενώ η οικογένειά του ήρθε στην Ουκρανία από το Ιράκ το 1914. Καθώς έβλεπε πως πολλοί συμπατριώτες του επισκέπτονταν τον ναό, αποφάσισε να διαβάζει το Πάτερ Ημών και στα αραμαϊκά. Με τον καιρό, η συνήθεια αυτή επεκτάθηκε και στον 50ο Ψαλμό.

Συνοψίζοντας, σε όποια γλώσσα κι αν προσευχηθούμε, θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή όχι μόνο στο τι λέμε, αλλά και στο πώς. Είναι σημαντικό να ακολουθούμε το πρότυπο του Χριστού μας. Να προσευχόμαστε χωρίς υποκρισία.

Τα ιερά κείμενα μας συμβουλεύουν:

«…όταν προσεύχεσαι, πήγαινε στο πιο απόμερο δωμάτιο του σπιτιού σου, κλείσε την πόρτα σου και προσευχήσου εκεί κρυφά στον Πατέρα σου· κι ο Πατέρας σου, που βλέπει τις κρυφές πράξεις, θα σε ανταμείψει φανερά.» (Ματθαίος 6:5-6)

Ακόμη, μας προτρέπουν να συμφιλιωθούμε με τον πλησίον σας προτού σταθούμε μπροστά στο εικονοστάσι.

«Γι’ αυτό, όταν προσφέρεις το δώρο σου στο ναό κι εκεί θυμηθείς πως ο αδερφός σου έχει κάτι εναντίον σου, 24άφησε εκεί, μπροστά στο θυσιαστήριο του ναού, το δώρο σου και πήγαινε να συμφιλιωθείς πρώτα με τον αδερφό σου, και ύστερα έλα να προσφέρεις το δώρο σου.» (Ματθαίος 5: 23-24)

Είναι σημαντικό να μην προσευχόμαστε με φράσεις κενές περιεχομένου και να πιστεύουμε βαθιά πως ο Θεός θα εισακούσει την προσευχή μας.

«Όταν προσεύχεστε, μη φλυαρείτε όπως οι ειδωλολάτρες, που νομίζουν ότι με την πολυλογία τους θα εισακουστούν.» (Ματθαίος 6: 7)

«Όλα αυτά για τα οποία προσεύχεστε και τα οποία ζητάτε, να έχετε πίστη ότι τα έχετε λάβει, και θα τα έχετε.» (Μάρκος 11:24)